Schaatspeloton.nl - Columns - IJsvogels

IJsvogels

geplaatst zaterdag 28 januari 2017 om 07:33:18 op Schaatspeloton.nl

Guus Heijnen

Guus Heijnen (1984) is sportfilosoof en als buiten-promovendus verbonden aan de Vrije Universiteit Brussel. In zijn filosofische onderzoek richt hij zich op de vraag naar de betekenis van sport in een belevenismaatschappij en is hij als adviseur/expert betrokken bij verschillende organisaties zoals NOC*NSF en Kenniscentrum sport. Hij groeide op in Drenthe maar verhuisde in 2003 naar Amsterdam en studeerde daar Sportmarketing en Wijsbegeerte. Tot vorig jaar was hij op het actief als landelijk inline skater en schaatser in het 6-Banentoernooi. Als teambaas van Team Port of Amsterdam/SKITS en Team Naturalicious heeft hij als motivatie om de ruim dertig schaatsers die onder de stichting vallen zo goed mogelijk te faciliteren in hun ontwikkeling als marathonschaatser. In zijn columns hoopt Guus de verwondering over de marathonsport te prikkelen. Dat kan bijvoorbeeld met een kritisch commentaar als aanleiding, maar ook door een diep ontzag voor de prestaties van rijders of een dringende vraag aan een bepaalde groep. Hij gebruikt daarin verschillende perspectieven; schaatser, teambaas, filosoof.

Met een verse bak koffie schuif ik achter mijn computer om een stukje te schrijven voor schaatspeloton. Ik ben net terug uit Waterland, een, voor stadse begrippen, dunbevolkt gebied vlak boven Amsterdam. Het hele jaar door is dit gebied een paradijsje voor vogels die van gras, water en oevers houden. Maar in één van de vier seizoenen komt er soms een zeer bijzondere vogelsoort langs.

De winter moet er streng genoeg voor zijn. Het water moet veranderen in ijs. Pas dan komen ze aanzeilen vanuit alle hoeken en gaten en landen ze, als een zwerm stadsduiven op een stuk oud brood, op elke ijsvlakte die hun gewicht maar enigszins kan dragen. Ik wil ze graag ijsvogels noemen, maar die naam is natuurlijk al vergeven.

En toch wil ik me er niet zo makkelijk bij neerleggen. Op ijsvogels.nl lezen we namelijk het volgende:
"Waarschijnlijk is dat de naam is afgeleid van het germaanse Eisenvogel, ofwel 'ijzeren vogel' wat slaat op het blauw van de rugveren van de ijsvogel. Later is deze naam verbasterd tot ijsvogel. IJs is echter de grootste vijand van deze mooie vogel, als het water dichtgevroren is kan hij geen visjes meer vangen, waardoor zijn vetreserves afnemen. In een strenge Elfstedentocht-winter sterven dan ook veel ijsvogels, het aantal kan dan met meer dan de helft teruglopen."

Dit kan niet waar zijn! Ik herhaal: "ijs is de grootste vijand van deze vogel!" en volgens deze bron sterven er veel ijsvogels in een Elfstedentocht-winter terwijl er volgens mij juist dan veel nieuwe ijsvogels worden geboren.

U, als lezers van dit onvolprezen online nieuwsplatform, hebt ongetwijfeld ook vraagtekens bij deze naamgeving. Want zegt u zelf, wat gebeurt er als het ijs amper dik genoeg raakt om op te staan? Vliegt u niet door het huis op zoek naar de priem en touw? Op uw werk of opleiding fladdert u maar wat rond, in totale afleiding van mogelijke natuurijstochten? En moet uw partner u, na een opvlieger, niet van het plafond schrapen omdat Gerrit Hiemstra weer nachtje vorst voorspelt? Om maar te zwijgen van de vleugel-flappende taferelen bij het door de natuur scheuren per fiets of auto, op zoek naar uw bevroren genade? En wat te denken van die zwerm vogels die nu in Oostenrijk overwintert? Neen, die titel ijsvogel kan beslist niet worden toebedeeld aan onze gesnavelde vriend die we, met een letterlijke vertaling uit het Engels, veel beter koningsvisser zouden kunnen noemen. Hij blij, wij blij, wereldorde hersteld. Ik mail de mensen van het groene boekje zo direct.

Je zou trouwens met evenveel overtuiging kunnen verdedigen dat we in een strenge winter een heel andere diersoort zien dan de vogel. De figuren die je op een doordeweekse dag in waterland treft hebben namelijk met al hun gekir, pronkgedrag, gekraai, uitsloverij, verliefdheid en enthousiasme over zoiets eenvoudigs als voortbewegen op bevroren water, ook wel iets weg van Homo Ludens, of beter nog een schaatsende aap.

De keuze is aan u. Deze ijsvogel of schaatsaap heeft in elk geval genoten van het Nederlandse ijs en gaat volgende week zijn hart ophalen op de Weissensee. Ik zie velen van u daar ongetwijfeld rondvliegen.

Alle Columns van Guus Heijnen:

Het voorspel (20 oktober 2016)
Druk zoeken? (4 november 2016)
De beweging van Bergsma (18 november 2016)
Regeren is vooruitzien (2 december 2016)
Opwinding, inspiratie, duurzaamheid (16 december 2016)
Overmacht (4 januari 2017)
Kijk als coach (17 januari 2017)
IJsvogels (28 januari 2017)
Slecht weerbericht (10 februari 2017)
Rouletten met koek en zopie (24 februari 2017)
Overgang (11 maart 2017)